Świat nowych, ekscytujących doznań smakowych jest niemalże nieskończony. W przypadku smaku kawy nie jest inaczej. Dowiedz się, jakie czynniki są kluczowe przy wyborze kawy dla siebie lub bliskiej osoby. Na jej smak wpływ będą miały: kraj pochodzenia, uprawa i produkcja zielonego ziarna, palenie, i jej parzenie.
Kraj pochodzenia
Głównymi producentami kawy na świecie są Gwatemala, Kolumbia, Panama, Brazylia, Etiopia, Kenia, Indie i Sumatra. Warunki uprawy i czynniki ekonomiczne różnią się znacznie na całej planecie, więc nie jest zaskoczeniem, że kawa uprawiana w jednym kraju będzie się różnić od tej uprawianej w innym. Uprawa kawowców przynosi najlepsze plony w cieplejszych szerokościach geograficznych pomiędzy Zwrotnikiem Raka a Zwrotnikiem Koziorożca. Ten pas szerokości geograficznych jest często określany jako „pas kawowy”. W obrębie tego pasma istnieje wiele zmiennych, takich jak wysokość nad poziomem morza, opady deszczu, warunki glebowe i nasłonecznienie, z których wszystkie wpływają na smak kawy.
Jak więc zawęzić tę ogromną ofertę do tego, co może nam się najbardziej spodobać? Jeśli szukamy owocowych smaków i kwiatowych aromatów, z pewnością przypadną nam do gustu mieszanki zawierające afrykańskie kawy. Wielu kawoszy jest bardzo podekscytowana na myśl o otwarciu worka etiopskich ziaren, by wdychać złożone jagodowe i winne aromaty. Albo ślini się na myśl o soczystej kawie z Kenii o owocowym posmaku.
Kawa z Ameryki Południowej i Środkowej może przypaść nam do gustu, jeśli szukamy czystej kawy o delikatnej słodyczy, przypominającej czekoladę lub maślane ciasto, której towarzyszy łagodniejszy charakter owoców. Większość światowej produkcji kawy pochodzi z tego obszaru. Brazylia jest znana z produkcji kawy o cięższej podstawie i orzechowym charakterze. Natomiast dalej na północ, w Kolumbii, smaki te łagodnieją i zazwyczaj występują bardziej w postaci czekolad, karmelków i toffi. Brzmi wspaniale! Czy w ogóle musimy szukać dalej?
Jeśli wolisz, aby kawa była cięższa w smaku i miała ziemisty charakter, wybór kawy z Indii i Indonezji jest dla Ciebie. Często są one soczyste i można wyczuć w ich smaku nutkę ziołową i pikantną. Z pewnością warto ich posmakować!
Obróbka kawy
Przy wyborze kawy można zauważyć, że często podawana jest informacja o sposobie jej obróbki. Zazwyczaj jest to proste oznaczenie „washed” (myta) lub „natural” (niemyta) na menu lub opakowaniu z kawą. Warto zwrócić na to uwagę, ponieważ dzięki tym czynnikom można uzyskać zupełnie inne wrażenia z picia kawy, nawet jeśli jest ten sam rodzaj kawy!
Z kawy mytej, czyli „obrabianej na mokro”, usunięto zewnętrzny miąższ wiśni, a następnie umieszczono ją w zbiornikach fermentacyjnych, po czym umyto i wysuszono. W rezultacie otrzymujemy kawę o bardzo wyrazistym smaku, która charakteryzuje się jasną, złożoną kwasowością. Jest to bardzo popularna metoda wśród producentów, ponieważ proces fermentacji jest kontrolowany i prowadzi do mniejszej ilości wad.
Kawa poddana naturalnej obróbce to kawa, która została wysuszona z wiśniami wciąż pozostającymi na ziarnach i pergaminem podczas procesu suszenia, dzięki czemu miąższ owocu i cukry przenikają do ziaren. Rezultatem jest często „bomba owocowa” o spektakularnym aromacie i cechach przypominających wino.
Palenie kawy
Kawy mogą mieć różny stopień palenia. Jasno palone są zazwyczaj kwaśniejsze, ale jednocześnie bardziej aromatyczne i mają bardziej złożone smaki. Mogą poszczycić się intensywnym aromatami kwiatowymi czy owocowymi — wanilii, zielonego jabłka, wytrawnego czerwonego wina czy słodkich pomarańczy. Średnio palone kawy często mają aromat karmelu, czekolady lub melasy, natomiast w ciemno palonych możemy wyczuć nieprzyjemny posmak popiołu. Im mocniejsze wypalanie, tym mniej aromatów i smaków możemy wyczuć. Mniej wypalona kawa posiada większe bogactwo korzystnych dla zdrowia substancji jak na przykład minerałów, witamin, przeciwutleniaczy (w tym polifenoli).
Mity i fakty
Często powtarzanym mitem jest to, że mocno wypalone kawy zawierają więcej kofeiny. Prawda jest taka, że wysoka temperatura zabija niemal wszystko, co jest w kawie cenne, w tym również kofeinę.
Kolejnym mitem na temat kawy jest to, że zachowuje ona swoje właściwości na zawsze. Równie mylący jest mit, że kawa się psuje i jest „niedobra” po 2 tygodniach. Fakty są takie, że kawa jest owocem, a właściwie wiśnią, który jest starannie uprawiany i poddany przetwarzaniu. Jednak jak to w przypadku owoców bywa im świeższy, tym lepszy.
Skąd mamy wiedzieć, że kawa jest świeża? Szukajcie ziaren, na których wyraźnie widać datę palenia. Każda kawa, która nie posiada tej informacji, prawdopodobnie ma coś do ukrycia. Uważajcie na opakowania z napisem „najlepiej spożyć przed”.
Kiedy więc należy kupować kawę i do kiedy ją wypić? Kupuj kawę tak świeżo paloną, jak to możliwe i staraj się zużyć ją nie później niż trzy tygodnie po wydrukowanej dacie palenia, aby uzyskać maksymalną przyjemność z picia. Idealny „szczyt” smaku kawy przypada zazwyczaj na okres między 7 a 14 dniem. Potencjalnie można używać ziaren do 4 tygodni, ale najczęściej po 14 dniach jakość i intensywność smaku zaczyna zanikać.
Oczywiście na smak kawy będzie również wpływał sposób jej parzenia. Każdy lubi inną kawę — jedni mocniejszą, inni słabszą, jedno czarną inni białą. Można ją zalewać, przygotować w ekspresie lub ugotować. Niezależnie od tego, jaką kawę lubimy, metod na jej przygotowanie jest bez liku. A każda kawa jest wyjątkowa i jedyna w swoim rodzaju!